Ciągle przyspieszający tryb życia, zróżnicowanie potrzeb, rozwój centrów handlowych, a także obniżające się umiejętności kulinarne wśród młodych ludzi, mniejsze rodziny (gospodarstwa domowe), wydłużenie godzin pracy oraz zwiększenie liczby pracujących kobiet przyczyniają się do wzrostu tego rynku. Ponadto, jak wskazują operatorzy lokali gastronomicznych, zwiększenie liczby turystów związane z osłabieniem się złotego również wpływa pozytywnie na rozwój rynku.
W wyniku kryzysu finansowego obniżył się poziom zaufania konsumentów. Biorąc pod uwagę wysoką zależność pomiędzy wydatkami i dochodami konsumentów, rynek usług gastronomicznych jest jednym z sektorów najbardziej dotkniętych kryzysem finansowym. Konsumenci wybierają bary szybkiej obsługi (fast food outlets) zamiast restauracji z pełną obsługą.
Zważywszy, że usługi gastronomiczne w Polsce są nadal słabo rozwinięte, producenci dokładają wszelkich starań, aby przyczynić się do rozwoju tej branży. Rynek usług gastronomicznych przechodzi głębokie zmiany – zróżnicowanie formatów i oferty (zarówno w odniesieniu do typów kuchni, jak i koncepcji placówek). Należy spodziewać się, że dania zainspirowane kuchniami narodowymi zaskoczą konsumentów.
Należy spodziewać się, że obawy związane z kryzysem finansowym będą korzystne dla branży fast foodowej. Ze względu na zróżnicowanie kuchni, oferty oraz koncepcji, branża ta rozwija się dynamicznie w Polsce. W czasach kryzysu finansowego branża fast food odbiera klientów restauracjom z pełną obsługą oraz kawiarniom. Oczekiwać należy dalszego zróżnicowania oraz segmentacji w latach 2008–2013. Względy zdrowotne oraz troska o dobre samopoczucie (dobre odżywianie) będą miały wpływ na ofertę oraz lokalizację restauracji fast food.
Według badań Euromonitor International, sektor restauracji pełnoobsługowych jest bardzo rozdrobniony i przeważają na nim restauracje niezależne (90,3 proc. wartości rynku w 2008 r.). Niski poziom urbanizacji ogranicza możliwości rozwoju sieci restauracji pełnoobsługowych. Przyjmowanie zachodnioeuropejskich wzorców konsumenckich, takich jak łączenie zakupów lub podróży z posiłkiem w restauracji pełnoobsługowej, ma pozytywny wpływ na rozwój tej branży w Polsce. Obawy związane z kryzysem finansowym wpłyną negatywnie na ten sektor, co dało się zauważyć już w drugiej połowie 2008 r. Sytuacja ta wpłynie na utrzymanie się segmentacji rynku. Tańsze formaty z tego segmentu przyciągną więcej konsumentów, podczas gdy te droższe mogą zaskoczyć klientów mniejszymi porcjami.
Możemy spodziewać się, że podstawowi konsumenci – młodzi mieszkańcy dużych miast – pozostaną lojalnymi klientami kawiarni/barów oraz restauracji z pełną obsługą. Wyspecjalizowane kawiarnie poszerzą swoją ofertę o kanapki, aby przyciągnąć część klientów fast foodów.
Wydatki konsumenckie na kawiarnie/bary są ściśle powiązane z przychodami tychże konsumentów, co było zauważalne w drugiej połowie 2008 r., chociaż nie przełożyło się to na spadek wydatków w ujęciu rocznym. Zanotowano również 22-proc. wzrost liczby lokali, chociaż sieci nadal stanowią mniejszość. Rozwój centrów handlowych miał pozytywny wpływ na zwiększenie liczby lokali kawiarni/barów sieciowych, zwiększając również szansę na stworzenie sieci placówek działających pod jednym szyldem. Formaty niezależne są bardzo zróżnicowane – od kategorii premium do ekonomicznej. W latach 2008–2013 należy spodziewać się dalszej konsolidacji na rynku kawiarni/barów, w związku ze wzrostem konkurencji (także w odniesieniu do najatrakcyjniejszych lokalizacji).
Kuchnie narodowe zdominują rynek. Czynnik kulturowy stanowi jedną z przyczyn słabego rozwoju usług gastronomicznych w Polsce. Ze względu na wysoki poziom etnocentryzmu rodzima kuchnia jest bardzo popularna wśród Polaków. Na przykład, menu w wielu pizzeriach jest rozszerzane o popularne dania mięsne, ziemniaczane i warzywne.
Firmy międzynarodowe tracą swoje udziały i znaczenie na rynku usług gastronomicznych w Polsce. Ich głównym atutem były dobrze znane marki międzynarodowe oraz reklama. Jednakże bardzo często firmy te lekceważyły kulturową wrażliwość Polskich konsumentów, nie rozumiejąc miejscowych wymagań.
Zwiększa się udział krajowych sieci w rynku, głównie dzięki konkurencyjnym cenom oraz dobrze dobranej ofercie. Szybkość, z jaką mogą dostosować swoją ofertę do zmieniających się potrzeb również działa na ich korzyść. Stosunkowo niskie koszty wejścia na rynek, w połączeniu ze znajomością możliwości zapewnienia sobie dobrych lokalizacji, również przyczyniły się do wzrostu udziału miejscowych graczy.
Dodatkowo usługi gastronomiczne odgrywają znaczącą rolę dla producentów napojów alkoholowych. Ze względu na ograniczenia prawne związane z reklamą i promocją, bary są jednym z niewielu miejsc, gdzie można zbudować świadomość marki wśród konsumentów. Dlatego też producenci alkoholi starają się zdobyć wyłączność praw do sprzedaży i promocji ich marek w lokalach gastronomicznych.
Perspektywy polskiego rynku usług gastronomicznych są pozytywne. Oczekuje się, że gospodarka polska zostanie mniej dotknięta przez kryzys finansowy niż ta zachodnioeuropejska oraz innych rynków w Europie Wschodniej. Postępujące przyjmowanie zachodnich wzorców konsumenckich, wzrost zainteresowania kuchniami różnych narodowości, dalszy intensywny rozwój centrów handlowych w mniejszych miastach będą stanowić siłę napędzającą rozwój rynku usług gastronomicznych w Polsce. Zagrożenia dla rozwoju tego rynku to niski poziom urbanizacji (w 2008 r. 38% całości społeczeństwa stanowili mieszkańcy obszarów wiejskich), ograniczona liczba (atrakcyjnych/dostępnych) lokali oraz wysokie marże. Jednakże bardzo niskie nasycenie na rynku usług gastronomicznych oznacza duży potencjał wzrostu tego rynku.
Według najnowszych badań, przeprowadzonych przez firmę Euromonitor International, w latach 2008–2013 spodziewany jest spadek cen we wszystkich sektorach usług gastronomicznych w Polsce, tak aby zbliżyć się do poziomu dochodów netto (rozporządzalnych) polskich konsumentów. Spodziewany jest również ogólny spadek cen. Powrót do fali wzrostowej w sektorze przewidywany jest na rok 2011 – rok przed Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej (Euro 2012) organizowanymi przez Polskę i Ukrainę.
Regina Maisevičiute, Senior Research Analyst w Euromonitor International
Subskrybuj Horecanet.pl w Google News