Szampan jako symbol luksusu towarzyszy świętowaniu uroczystych okazji. Podaje się go nie tylko w sylwestra, ale również na weselach, po narodzinach dziecka, podczas chrztu statku, a także przy wręczaniu medali na imprezach sportowych, takich jak rajdy samochodowe, Formuła 1 czy wyścigi kolarskie. Miłośnicy tego trunku piją go jednak o wiele częściej, nawet bez specjalnych okazji. Marlena Dietrich mawiała: „Szampan sprawia, że każdy dzień wydaje się niedzielą”.
Prawdziwy szampan, uznawany za najbardziej elegancki trunek świata, pochodzi z francuskiej Szampanii, charakteryzującej się wyjątkowo trudnymi dla winnic warunkami klimatycznymi. Średnia roczna temperatura tego rejonu to 10oC. Często padają tam ulewne deszcze, a mróz może panować nawet przez 80 dni w roku. Stwarza to problemy podczas tradycyjnej produkcji wina. Odpowiedzią na nie stała się wtórna fermentacja, której zawdzięczamy charakterystyczny smak i bąbelki. Szlachetny trunek jest więc triumfalnym zwycięstwem nad trudnościami – i taka jest też jego symboliczna wymowa.
_1.png)
Szampan czy dobre wino musujące?
Szampana produkuje się jedynie z trzech szczepów winogron – pinot noir, który odpowiada za strukturę i ciało wina, pinot meunier za owocowość, a chardonnay – za długowieczność. Oryginalny szampan jest drogi, dlatego chcąc uczcić wyjątkowe chwile, można zastąpić go winem musującym. Dobrej jakości wino musujące to na przykład włoskie prosecco lub spumante, francuski crémant, hiszpańska cava czy niemiecki sekt. Ceny za butelkę zaczynają się już od 25 zł, a to chyba niewygórowana kwota za dwa miliony bąbelków – bo tyle ich jest w każdym kieliszku.
Wybierając trunek na specjalną okazję, warto mieć świadomość różnicy między winem gazowanym a musującym. Wino gazowane, gorsze jakościowo, jest sztucznie nasycane dwutlenkiem węgla. W o wiele szlachetniejszym winie musującym dwutlenek węgla wytwarza się samoistnie podczas procesu fermentacji, w kadzi lub w butelce. Wino poddane fermentacji butelkowej jest droższe, ale ma lepszy smak i bardziej delikatne, drobne bąbelki.
Przystawki pasujące do szampana
Wytrawne i półwytrawne szampany są najlepsze jako aperitif, pobudzający apetyt gości. Podaje się je do owoców morza, kawioru, sushi, żabich udek, ale również naleśników, serów i potraw z jajek. Pasują również do mięs – zwłaszcza szampany różowe świetnie komponują się na przykład z krwistą wołowiną. Szampan jest jednym z niewielu alkoholi idealnie pasującym do śniadania lub brunchu.
Słodkie i półsłodkie szampany bywają podawane na zakończenie posiłku. Dobrze komponują się z deserami, ciastami i owocami. Dawniej istniała tradycja podawania do szampana biszkoptów w kształcie wydłużonych prostokątów, pokrytych lukrem. Zarówno słodkie, jak i wytrawne odmiany tego trunku pasują do owoców. Klasyczne zestawienie to szampan i świeże truskawki.
Szampan nie lubi ani nadmiernie obciążonego żołądka, ani głowy zanadto upojonej wcześniejszymi drinkami. Źle komponuje się z zupami, śledziami, potrawami w occie i wędzonymi rybami. Najlepiej pasują do niego proste, lekkie przystawki z najlepszej jakości składników, np. pieczone ziemniaki z krewetkami, dip z koziego sera z warzywami czy ogórkowe sushi (przepisy na nie można znaleźć na stronie MAKRO Inspiracje).
Jakie kieliszki do szampana?
„Szampan to odrobina poezji w butelce” – powiedział Robert Louis Stevenson. Postarajmy się więc, żeby cała oprawa związana z jego podawaniem była równie poetyczna.
Szampana podajemy w wysokich, zwężających się ku górze kieliszkach, zwanych fletami. Taki kształt zapobiega nadmiernemu uciekaniu bąbelków. Kiedyś pito szampana w kieliszkach w formie pucharków, które podobno zostały zaprojektowane na wzór piersi Madame de Pompadour, kochanki króla Francji Ludwika XV. Obecnie jednak pucharki przestają być popularne – szampan w nich zbyt szybko traci bąbelki i łatwo go rozlać. Najlepsze są smukłe kieliszki z cienkiego kryształu, o pojemności 150–180 ml. Nie powinny być barwione ani grawerowane. Najlepiej myć je ręcznie, z dodatkiem minimalnej ilości detergentów, i bardzo dokładnie wypłukać.
Kieliszki do szampana po wysuszeniu muszą być wypolerowane ściereczką. Powinna być idealnie czysta i zawsze używana tylko do wycierania czystych naczyń. Najlepsza będzie lniana lub płócienna, nie pozostawiająca smug ani włosków z materiału. Kieliszek należy przetrzeć najpierw z zewnątrz, potem wewnątrz, wkładając skręconą spiralnie ściereczkę do środka. Nie zapominajmy również o nóżce i stopce (podstawce). Na koniec wycierania kieliszek trzeba obejrzeć pod światło.
Optymalna temperatura wina musującego to 6–10oC. W renomowanych restauracjach podaje się szampana o temperaturze 9C. Najlepiej schłodzić go w lodówce lub w wiaderku wypełnionym do połowy kostkami lodu. Nigdy nie chłodzimy szampana w zamrażalniku! Szampan powinien być przechowywany w pozycji leżącej, by korek nie wysechł. Butelka nie może być narażona na działanie światła, zwłaszcza jarzeniowego.
Wszystko gotowe? Delektuj się szampanem w najlepszym stylu
Otwierając szampana, nie powinniśmy strzelać z korka – wyjątkiem od tej zasady może być tylko sylwester. Najlepiej przytrzymać korek w dłoni i lekko kręcić butelką w lewo i w prawo. Nalewając szampana, najlepiej podtrzymać butelkę od spodu, trzymając kciuk w zagłębieniu. Duże butelki można dodatkowo wesprzeć ramieniem. Dawniej przy szczególnie wyjątkowych okazjach do uroczystego otwarcia szampana używano szabli.
Szampana nalewamy do kieliszków maksymalnie do 2/3 wysokości, stopniowo, czekając, aż opadnie piana. Kieliszków nie mrozimy. Trzymamy je za nóżkę, by nadmiernie nie zagrzać trunku. W dobrej jakości szampanie powinniśmy zobaczyć tzw. kominy z bąbelków, ciągnące się od dna kieliszka aż po lustro wina. Trunek pijemy małymi łyczkami. Powinniśmy czuć bąbelki w ustach w sposób przyjemny i orzeźwiający, z pewnością nie agresywny i kłujący. Francuski poeta i malarz Max Jacob powiedział: „Jeśli się wsłuchamy, szampan w kieliszku wydaje podobny dźwięk, co morze na piasku”. A więc – wsłuchajmy się.
Artykuł powstał we współpracy z MAKRO Cash and Carry
Sprawdź aktualne promocje>>>