Diody LED – zdaniem Krzysztofa Steczkiewicza z firmy Leds-Polska – to najprężniej rozwijająca się gałąź przemysłu oświetleniowego. Producenci opraw oświetleniowych prześcigają się w wykorzystaniu i wprowadzeniu tej technologii do życia codziennego. Sami klienci często pytają o nowe energooszczędne źródła światła, a do takich właśnie należą LED-y.
Rzeźbić światłem
– LED-y wewnątrz obiektu można używać zarówno jako oświetlenie dekoracyjne, jak i użytkowe. Dzięki nowym rozwiązaniom produkty oparte na niektórych typach diod LED dają silne światło, przy czym stosunek ceny do mocy świecenia równoważy się. Ważne jest, aby stosować produkty znanych marek i z firm, które znają technologie, gdyż tylko LED-y dobrej jakości mają odpowiednie parametry świetlne i podawaną żywotność. Różnice w mocy świecenia i żywotności mogą być nawet kilkukrotnie mniejsze w przypadku niskojakościowych tanich diod. Dzięki różnorodności produktów LED, małym wymiarom opraw i szerokiej gamie kolorystycznej oraz możliwości sterowania, za ich pomocą możemy wykreować nieosiągalne wcześniej efekty oświetleniowe i dosłownie rzeźbić światłem – wyjaśnia Adam Będkowski, dyrektor działu technologii i multimediów z firmy Revolution-Tech.
Najczęstszym zastosowaniem LED-ów w oświetleniu wnętrz jest wyeksponowanie wszelkiego rodzaju łuków, kolumn i elementów dekoracji. Bardzo często stosuje się podświetlenie krawędziowe sufitów. Wykorzystując rozwiązania oparte na diodach RGB mamy dodatkową możliwość ustalania dowolnego koloru podświetlenia, dzięki czemu możemy kreować wystrój wnętrza w zależności od potrzeb. Bardzo często stosuje się także LED-y do podświetlania schodów i korytarzy (na przykład linie przy podłodze). – Za pomocą LED-ów podświetlać możemy również wszelkiego rodzaju gzymsy, zagłębienia w ścianach lub suficie. I tu kolorystyka w zależności od przeznaczenia pomieszczenia jest różna. Zazwyczaj powszechnie stosowanym kolorem jest biały w barwie ciepłej lub zimnej. Kolejnym elementem są wnęki z figurkami, postaciami, podświetlone tzw. światłem „back light” – dodaje Paweł Kehl z firmy Gardenplanet (www.ledlights.pl).
Zdaniem Adama Będkowskiego z firmy Revolution-Tech, poza zastosowaniem tego typu oświetlenia w holach czy korytarzach, LED-y świetnie sprawdzają się w salach bankietowych czy konferencyjnych, gdzie światło może zarówno być stosowane jako oświetlenie dekoracyjne, użytkowe, jak również sceniczne. Przy zastosowaniu odpowiednich systemów sterowania LED zgodnych z sygnałem DMX można podłączyć oświetlenie do sterownika scenicznego i dynamicznie kontrolować oświetlenie (np. odpowiednio zmieniając kolorystykę sali w zależności od przebiegu prezentacji, szkolenia itp.). – W hotelach LED-y mogą być stosowane praktycznie wszędzie. Zasadniczo już dziś jest możliwość takiego oświetlenia hotelu w stu procentach – podkreśla Adam Będkowski.
Cena + marka = jakość
– Kiedy zdecydujemy się na zastosowanie systemów LED, obojętnie w jakiej postaci, należy pamiętać, że zyskujemy produkt naprawdę wysokiej jakości i trwałości oraz bezpieczny w użytkowaniu, gdyż większość produktów jest zasilana napięciem niskim, czyli 12V. Na pewno ogromnymi zaletami tego typu produktów są nisko profilowane i eleganckie rozwiązania oświetleniowe, dzięki małym wymiarom, prostej instalacji i łatwej integracji z architekturą – podkreśla Paweł Kehl. Należy jednak pamiętać, aby przy projektowaniu instalacji elektrycznej przewidzieć miejsce do zamontowania systemów potrzebnych do zasilania systemów LED, gdyż każdy element potrzebuje zasilacza lub/i sterownika. Jeżeli system okazuje się bardziej rozbudowany (np. system EIB, czyli inteligentny budynek), wtedy mamy większą łatwość i możliwość sterowania wszystkimi obwodami z jednego miejsca. Jak radzi Paweł Kehl, pośrednim rozwiązaniem jest sterowanie z pilota, co z kolei wiąże się z wypuszczeniem w każdym pomieszczeniu odbiornika podczerwieni, poprzez który możemy sterować barwami światła oraz ściemniać je bądź rozjaśniać.
Decydując się na oświetlenie LED nie można kierować się jedynie ceną. Mając produkt dobrej marki i znajdując produkt podobny tańszy o 40 procent i więcej można być pewnym, że zarówno jego jakość i moc świecenia podawana przez dostawcę z całą pewnością mijają się z prawdą. Główną przyczyną takie sytuacji jest to, iż materiał do produkcji, jak i same LED-y stosowane w tego typu produktach są stosunkowo tanie, dlatego wiele chińskich firm, które nie mają na ten temat zielonego pojęcia, składa te produkty bez odpowiedniego osprzętu i wiedzy, kierując się jedynie ceną – uważa Adam Będkowski. Jego zdaniem, to samo dotyczy polskiego rynku. Osoby, które nie mając podstaw wiedzy na temat elektroniki i LED-ów (a jest to wiedza bardzo obszerna) wyszukują produkty jak najtańsze i niewielkimi nakładami finansowymi sprowadzają je i oferują w niskich cenach. Produkty tego typu zaczynają sprawiać problemy od razu po zakupie albo krótko po instalacji. Jak podkreśla nasz rozmówca, dodatkowo spadki mocy świecenia w przypadku tanich produktów są bardzo duże, nawet do 50–70 procent w krótkim czasie (w przypadku pierwszych 1000 godzin).
– "Tani" producenci często "podkręcają" moc niskiej mocy diod, przez co w momencie zakupu produkty świecą tą samą mocą, a często nawet mocniej od produktów markowych. Niestety podniesienie mocy diody nawet o 10 procent powoduje drastyczny spadek jej czasu życia oraz mocy świecenia w krótkim czasie. Mówiąc prościej, dioda starzeje się kilkukrotnie szybciej niż powinna, przez co oświetlenie, które miało służyć latami już po roku może być do wymiany – wyjaśnia Adam Będkowski.
Kolejną rzeczą, o której trzeba pamiętać myśląc o oświetleniu LED, to instalacja elektryczna. Zdaniem specjalistów, obecnie największym błędem – również projektantów wnętrz – jest to, że nie biorą pod uwagę, iż większość rozwiązań LED wymaga napięcia 12 lub 24 VDC, co wiąże się z licznymi ograniczeniami co do odległości pomiędzy kablami i spadkami napięcia. – Dla LED-ów trzeba prowadzić osobną instalację elektryczną i odpowiednio rozłożyć punkty zasilania. Do tego dopiero prawidłowo zaaranżowane wnętrze i jego elementy będą mogły wykorzystać potęgę LED-ów – dodaje Adam Będkowski. Decydując się na nowoczesne oświetlenie wnętrza każdorazowo powinno się konsultować z firmami działającymi w branży LED przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac budowlano-remontowych, gdyż po ich zakończeniu na ogół niewiele da się już zrobić. Architekci powinni sugerować, jakie efekt chcą osiągnąć, lecz współpraca z firmami z branży LED jest naprawdę niezbędna.
Przemyślany dobór kolorów
LED-y występują w wersjach emitujących światło w barwach: białej (w różnych odcieniach), bursztynowej, czerwonej, zielonej i niebieskiej. Ich największą zaletą jest trwałość świecenia, która waha się od 30 do 50 tys. godzin. Jak mówi Krzysztof Steczkiewicz, diody mogą występować w dwojakiego rodzaju zestawach. Pierwszy – RGB – składa się z diod świecących w barwach: czerwonej, zielonej i niebieskiej. Dzięki odpowiedniemu wysterowaniu jasności świecenia poszczególnych kolorów można uzyskać dowolną barwę (ok. 16 mln kolorów). Drugi układ składa się z diod świecących w kolorach: bursztynowym, białym i niebieskim. Taki układ daje możliwość uzyskania światła białego od bardzo ciepłego do bardzo chłodnego. Jest on bardziej wydajny, jeśli chodzi o moc światła białego niż układ RGB. Posiadając oświetlenie z takimi układami możemy praktycznie dowolnie zmieniać barwny wystrój przestrzeni na zewnątrz, jak i wewnątrz pomieszczenia czy budynku.
Zdaniem specjalistów LED-y otworzyły całkowicie nowe możliwości w oświetleniu kolorowym. Nigdy wcześniej nie można było uzyskać tak nasyconych barw i takiej palety kolorów, jak za pomocą tych właśnie produktów. Zdaniem Adama Będkowskiego, w przypadku oświetlenia dekoracyjnego wykorzystanie kolorów jest praktycznie dowolne. W przypadku oświetlenia użytkowego, temperatura barwowa bieli jest zależna od specyfiki pomieszczenia. Nowoczesne wnętrza, szkło, aluminium bardzo dobrze prezentują się w zimnej bieli. Natomiast wnętrza klasyczne powinny być oświetlone w sposób tradycyjny – czyli ciepłą bielą.
Hotelowi inwestorzy powinni każdorazowo kontaktować się z firmami profesjonalnie zajmującymi się tym tematem, gdyż źle dobrane oświetlenie zamiast nadać pomieszczeniom niepowtarzalny wygląd, może go całkowicie zepsuć. W kwestii oświetlenia użytkowego i RGB należy jednak pamiętać, że białe światło uzyskane z mieszania kolorów w diodach RGB ma bardzo niskie parametry użytkowe, gdyż zawiera tylko trzy składowe fale świetlne, a nie tak, jak jest to w przypadku światła białego – cały zakres widma w odpowiednich proporcjach. Stąd też błędem jest stosowanie oświetlenia RGB do uzyskania światła białego, jako światła użytkowego. Tam, gdzie wymagane jest białe światło należy stosować białe LED-y o odpowiedniej temperaturze barwowej, a oświetlenie kolorowe czy RGB stosować jedynie jako dodatek, dekorację. – Warto też wiedzieć, że najbardziej sprawne (czyli energooszczędne) są diody białe. Diody wiodących producentów, takich jak Nichia, Citizen czy CREE, mają sprawności rzędu 120lm/W. Czyli przy 4W mamy moc porównywalną z 30W halogenem. Diody niskiej jakości mają tę sprawność na poziomie 20–50lm/W, co powoduje, że wiele z nich nie ma efektu energooszczędności w porównaniu ze świetlówkami kompaktowymi – dodaje Adam Będkowski.
Dobór kolorów musi być przemyślany, aby nie stworzyć „bałaganu świetlnego”. – Możemy stosować stonowane efekty świetlne poprzez delikatne ściemnianie, rozjaśnianie lub zabawę kolorami, ale w sposób spokojny. Dobrym miejscem na zastosowanie tego typu światła jest hol wejściowy, korytarze, strefa spa & wellness, dyskoteki, bary, recepcja – mówi Paweł Kehl. Pełną gamę kolorów możemy wykorzystać w dyskotece, barze, salach gier lub kasynie. – Dowolność sterowania kolorami pozwala właścicielom hotelu stworzyć niepowtarzalne sceny – podsumowuje nasz rozmówca.
W oświetleniu użytkowym należy przede wszystkim zwrócić uwagę na tzw. czynnik oddawania barw (Ra) – im jest wyższy, tym większe odwzorowanie barw w odniesieniu do oświetlenia naturalnego. – Obecnie dostępne są zamienniki halogenów o mocy 50W. Zamiennik halogenu, lampa LED, zużywa jedynie 9W i posiada współczynnik (Ra) = 85. Oprawki przeznaczone do montażu w hotelach i restauracjach emitują ciepły kolor światła. Dzięki takiemu rozwiązaniu możemy zaoszczędzić energię oraz obniżyć koszty wymiany źródeł światła – dodaje Tomasz Martynowicz z firmy Ledio.
Subskrybuj Horecanet.pl w Google News